​Met schrik zie ik zojuist in mijn agenda dat ik deze maand weer geacht wordt enkele woorden aan het papier toe te vertrouwen voor ‘Hartig en Gekruid’. Heel vaak is het zo dat ik al weken van te voren iets heb verzonnen en de mailbox van de dames van de afdeling Communicatie vul met mijn gedachtenspinsels. Meestal bestaan mijn schrijfsels uit alledaagse gebeurtenissen van waaruit weer een link te leggen is naar de Bijbelse Boodschap. Maar hoe ik ook prakkiseer, er wil me niets te binnen schieten. Ik zit tamelijk inspiratieloos naar m’n laptopscherm te staren. Ik weet het even niet…..
Wat ik wel weet is dat ik geen zin heb om over corona te schrijven. Zoals de meeste mensen ben ik er zat van, maar daar wil ik een ander niet mee vermoeien. Toen ik laatst bij iemand klaagde dat ik nogal veel thuis moet werken, gaf de ander aan, dat dit in ieder geval betekent dat ik en een thuis heb en dat ik werk heb. Met andere woorden, je hebt niks te klagen. En daar had de betreffende persoon weer groot gelijk aan.
Nu heb ik, zoals heel veel medelanders, de afgelopen tijd wel met verbazing het politieke debat gevolgd, nadat mevrouw Kajsa Ollongren gefotografeerd is met een papier onder de arm waarop informatie te lezen was die niet voor publicatie bedoeld is. Voor haar politieke tegenstanders dè kans om er een flinke zaak van te maken en voor onze demissionaire premier was het balanceren op een stoel waar de ene na de andere poot onder weggezaagd werd. Interessant om te zien hoe de één z’n stinkende best deed om informatie onder de pet te houden en hoe de ander juist erop uit was om achter elke gebeurtenis een onzuivere bedoeling te ontwaren.
Er gebeurt dus genoeg, maar waar met deze soap een link naar het christelijke wereldje gelegd kan worden, ik kan het niet verzinnen.
Het is toch niet voor te stellen dat doemineer Kasper of veurganger Peter op de parkeerplaats gefotografeerd wordt met de preek onder de arm en dat een rechtzinnige waakhond daarin dingen signaleert die in strijd zijn met onze uitgangspunten, waarna tijdens een ledenvergadering tot diep in de nacht, beslist wordt dat de betreffende prediker z’n leven moet beteren? Nee, met een dergelijke gebeurtenis is onmogelijk een brug te slaan. Want voor zulke malligheden moet je in de politiek zijn en niet in de kerk.
Toen op de ochtend van Goede Vrijdag bleek dat onze demissionaire premier in staat was gebleken om op een stoel met één poot te blijven zitten, vroeg een partijleider van een van de christelijke partijen zich af of hij zichzelf nog wel zag samenwerken met de premier in een volgend kabinet. De liberale medestanders van de premier bleken toen ineens zeer ‘biebelvaste’ te zijn en vergeleken de bewuste partijleider prompt met Judas die z’n beste Vriend verraadde op Goede Vrijdag. Die vergelijking sloeg natuurlijk nergens op, want Judas’ Vriend was overduidelijk onschuldig en geen jokkebrok met een slecht geheugen zoals onze premier.
Maar toch ben ik dankbaar voor deze vergelijking. Want zodoende gaven de gebeurtenissen in den Haag toch nog de mogelijkheid om een brug naar Goede Vrijdag en Pasen te slaan. Want het gekissebis in den Haag is maar kleinschalig gedoe in de marge in vergelijking met het wereldnieuws dat er op Golgotha is afgerekend met al ons menselijk gekonkel en dat in alle vroegte van de zondag daarna het universum z’n adem inhield toen er in de buurt van Jeruzalem een grote steen werd weggerold en zelfs de dood niet bij machte bleek te zijn om de Gekruisigde in het graf te houden.
Eén ding weet ik zeker, terwijl ons volkje zich druk maakt over het nieuws uit politiek Den Haag hebben wij met Pasen in de kerk toch echt veel beter Nieuws te horen gekregen! 

​We zijn alweer een jaar verder. Een jaar met veel binnen zitten, weinig ontmoetingen, veel berichten over besmettingen en heel veel discussies. Op tv is iedere avond wel iemand te zien die een ander licht werpt op de miserabele omstandigheden waarin de zeurderige, verwende nederlandertjes terecht zijn gekomen. Aan de gesprekstafel zit meestal ook wel iemand met een totaal andere mening. Meestal is er niet veel aan. Voor BNers gelden namelijk andere regels. Er kan maar zo door elkaar heen gepraat worden en men hoeft niet echt z’n best te doen om elkaar te begrijpen. Op sociale media gaat het er nog ruiger aan toe. Iedereen die anders denkt kan daar lekker anoniem en ongelimiteerd voor rotte vis worden uitgemaakt.
Toevallig kwam ik laatst na weer een zinloze avond tv kijken al zappend in een politiek debat terecht. We leven immers in verkiezingstijd. Een sympathieke kale, christelijke meneer die ik wel mag sprak met een mevrouw van een merk partij waar ik niet gauw op zal stemmen. Maar wat een mooi debat. Er werd echt (!) geluisterd naar elkaar. Er was respect voor elkaar waar te nemen en er werd verbinding gezocht op de punten waarover hetzelfde werd gedacht. Geen gestrekte benen, geen op de man of vrouw spelen. Een waardig debat door twee partijvertegenwoordigers die qua opvattingen best heel verschillend zijn.
Nu zijn de verschillen tussen kerkmensen gelukkig veel kleiner. De onderlinge verschillen hebben meer met verpakking dan met inhoud te maken. Maar wat een verademing zou het zijn als de gesprekken in dezelfde sfeer zouden gaan als in dat tv debat. Elkaar in de ogen kijken. Respect voor wie de ander is (christenen geloven van zichzelf dat ze unieke, geliefde schepsels zijn, maar ze vergeten nog wel eens dat hetzelfde geldt voor hun geloofsgenoten met andere opvattingen), luisteren naar elkaars argumenten, proberen elkaars diepste motieven te snappen. En zoeken naar wat samenbindt. Zo hoort het te gaan. Lilian en Gert Jan bedankt voor jullie mooie voorbeeld. Ik heb er van genoten. 

“I have a dream!” Deze legendarische woorden sprak Martin Luther King uit in 1963 na een vredesdemonstratie in Washington. King streed voor een geweldloze oplossing voor de rassendiscriminatie in zijn land: “Ik heb een droom dat mijn vier kleine kinderen op een dag in een land zullen leven waar ze niet zullen worden beoordeeld op de kleur van hun huid maar op hun karakter”.
Ik heb in m’n leven deze toespraak regelmatig via internet beluisterd. Indrukwekkend hoe deze man met passie sprak over de droom voor z’n zwarte en blanke landgenoten. Eerlijk is eerlijk, ik wou dat ik zó preken kon. Wat een passie, wat een overgave, wat een moed ook om je leven te besteden aan de verwezenlijking van je droom.
Wie al een poosje meeloopt op het christelijke erf zal ook wel vaker te maken gehad  hebben met mensen die dromen dromen. Bevlogen en met grote zekerheid wordt er dan gesproken over aanstaande opwekkingen en een massale terugkeer van ons nederlandse volkje naar z’n christelijke wortels. Als jong-gelovige kon ik enthousiast worden van dergelijke verhalen, nu ik een beetje op leeftijd kom is mijn geloof in de vervulling van deze dromen iets afgenomen, eerlijk gezegd. Dat wil niet zeggen dat ik het niet geweldig zou vinden als er iets dergelijks zou plaatsvinden. Het zou ons alleen maar goed doen. Maar tot nu toe heb ik er weinig van gezien en ook na grondige bestudering van de bijbel heb ik geen reden gevonden om op een dergelijke herleving te rekenen. De tijd zal het leren….
Maar behalve dat er herlevingsdromers zijn, zijn er ook doemdromers op het christelijke erf die elke politieke beslissing die enigszins ten nadele van onze christelijke vrijheid is meteen zien als het begin van de massale christenvervolging die naar hun overtuiging het einde der tijden inluidt.
De tijd waarin wij nu leven leent zich uitstekend voor de meest indrukwekkende complottheorieën. Zo zou het laten vaccineren met het ‘antichristelijke’ vaccin direct van invloed zijn op je geestelijk leven en abrupt het contact verbreken tussen de gelovige en z’n Schepper.
Ook nu moet ik zeggen dat de bijbel geen enkele reden geeft om op een dergelijke geloofscrisis te rekenen nadat je jezelf naar eer en geweten hebt laten vaccineren. Ik zie eerder argumenten om je wel te laten vaccineren. Ook in de Thora staan aan Israël gegeven richtlijnen die juist bedoeld zijn ter voorkoming van mogelijke ziekten.
Als je dit leest zul je begrijpen dat ik een bepaalde allergie heb tegen ongefundeerde grote dromen, maar ook tegen ongefundeerde nachtmerries. Wat blijft er dan over? In de eerste plaats dit, blijf alsjeblieft nuchter. Laat je hoofd en je geloof niet op hol brengen. En in de tweede plaats, blijf trouw. Trouw aan je Schepper, die ons heeft geroepen om in deze tijd te laten zien wie Hij is. Dat doe je door je medemens lief te hebben en te helpen waar nodig, maar ook door de overheid te eren en het kwaad dat op de mensheid afkomt in al z’n facetten tegen te gaan en de maatregelen die daarvoor nodig zijn te accepteren en na te leven.
Volgens ingewijden komt er langzaamaan licht aan het eind van de donkere tunnel waar we al tijden met z’n allen inzitten. Als ik dan toch moet dromen, dan droom ik daarvan, dat ik weer mag omarmen, knuffelen, spontaan op schouders mag slaan en visite kan ontvangen. Kortom…..dat we weer gewoon mens kunnen zijn met elkaar. Hoe langer ik erover nadenk is het de vervulling van deze droom waar ik elke dag naar uitzie. 

Langzaamaan kruipt het jaar 2020 naar de eindstreep. Nog een paar blaadjes op je scheurkalender en het jaar bereikt z’n einde. Het jaar 2020 zal ongetwijfeld de geschiedenisboeken ingaan als het jaar van de pandemie, het jaar van de anderhalve meter, de mondkapjes, de lege kerken en nog een heleboel andere ongemakken.
Voor sommigen zal de impact nog veel groter zijn geweest: het jaar dat een geliefde heel ziek werd of misschien zelfs overleed, het jaar van de eenzaamheid, het jaar van de hectiek op de IC afdeling, of het jaar dat je je baan verloor.
Maar ook in het jaar van de pandemie zal er weer Kerst gevierd gaan worden. En net zoals alles anders gaat dit jaar, zal het met Kerst ook wel anders gaan. In onze Vrije Evangelische Gemeente kennen we het gebruik om op Kerstochtend twee bomvolle kerkdiensten te houden. Dat zal dit jaar zeker niet kunnen doorgaan. Waarschijnlijk zal er nu één dienst worden gehouden en zal het aantal bezoekers zeer beperkt zijn. Bovendien zal de bijdrage van anderen in de dienst minimaal moeten zijn. Geen koor, geen grote groep blazers, geen combo, geen massaal ‘Ere zij God’ met van emotie overslaande stem en het kippenvel op je rug.
Na negen maanden lang geconfronteerd te worden met wat allemaal niet kan, proberen we met kunst en vliegwerk te doen wat wèl kan. Eerlijk is eerlijk, dat vraagt soms een bewuste keuze van om-denken. Voor je het weet laat je je meesleuren in je negatieve gevoelens. Het ging er allemaal wel wat sobertjes aan toe dit jaar. En bij ieder van ons zijn er wel feestjes, vakanties, muziekevenementen en sportwedstrijden door de neus geboord. In de media wordt steen en been geklaagd over wat ‘ze’ ons allemaal afgepakt hebben. En ‘ze’ dat zijn dan mensen die keihard hebben gewerkt om met minimale kennis de burgers in ons land door middel van impopulaire maatregelen toch zo goed en zo kwaad als het gaat te beschermen.
Het was geen makkelijk jaar. Wat dat betreft is de kerk dit jaar ook wel op de proef gesteld. Of misschien moeten we wel zeggen dat door deze situatie ons geloof op de proef is gesteld. Want eerlijk is eerlijk, die vaste vormen waarin ons gelovig-zijn gegoten is, is alleen maar de buitenkant, de verpakking. En nu de verpakking verdwijnt komt het werkelijk op de binnenkant, de inhoud aan. Ik merk bij mezelf en bij anderen dat het gevaar van ‘geestelijk indutten’ reëel is. Misschien is Kerst wel het moment om wakker te worden.
Voorheen heb ik vaak mensen horen verzuchten dat de toeters en bellen van het Kerstfeest de werkelijke betekenis ervan in de weg staan. Wellicht kan het jaar van de pandemie ons dan nu helpen om het eindelijk eens anders te doen en deze keer te focussen op de echte betekenis van Kerst. Geen nep-Klaas in een arrenslee. Zelfs niet de romantiek van het Kindeke in de kribbe in een gezellig stalletje met schapen, vergezeld door een os en een ezel die rechtstreeks uit Jesaja 1:3 zijn weggelopen.
Nee, de werkelijke betekenis van Kerst is de rauwe werkelijkheid dat het nodig was dat de Eeuwige zelf afdaalde in deze op drift geraakte wereld.
Kerst is de hemelse D-day. De Koning zet ‘voet aan wal’. Nog even en dan zal de vijand het onderspit gaan delven. Het Koninkrijk breekt door en wij worden opgeroepen om bij deze Koning aan te sluiten en met Hem mee te gaan doen. Zijn optreden was de strijd aangaan met het kwaad in al zijn facetten. Zijn genezingen en wonderen zijn richtingaanwijzers naar de definitieve overwinning op de dag dat het Koninkrijk er ten volle zal zijn en op Golgotha vond de allesbepalende veldslag plaats: Jezus Overwinnaar!
Ach, misschien moet het inderdaad allemaal een beetje minder dit jaar, maar wat stelt het voor als je weet dat er een dag komt dat we met z’n allen aan een rijk gevulde tafel zullen zitten waarmee ons eigen Kerstdiner in schril contrast zal staan. Want de Koning zelf zal ons daar welkom heten. En kijk eens om je heen wie daar nog meer zitten. Eén grote reünie zal het worden samen met allen die ons zijn voorgegaan en ook zo naar dit moment hebben uitgezien.
Het wordt anders, het wordt beter. Niks anderhalve meter, niks enge ziekten, niks samenzang-verbod. We zullen juichen, zingen, dansen misschien wel, samen als Gods familie, omdat we weten dat het Kind in de kribbe voor alle eeuwen de Koning der koningen zal zijn!
Gezegende Kerstdagen gewenst.
 

Nietsvermoedend zit ik op een herfstachtige ochtend een mailtje te typen. Plotseling valt het scherm van mijn pc weg, m’n huistelefoon geeft nog een laatste piep en het licht in m’n werkkamer valt uit. Ik zit zonder stroom. En natuurlijk, ik had het kunnen weten. Het elektriciteitsbedrijf heeft het keurig met een briefje kenbaar gemaakt. Maar omdat ik zeer getalenteerd ben in vergeten is de inhoud van dit briefje allang weer van de harde schijf in m’n geheugen gewist. Geen stroom…..wat nu?
Gelukkig is m’n laptop opgeladen en nogal zelfingenomen druk ik het powerknopje aan. Het startscherm met familiefoto komt zoals gebruikelijk keurig tevoorschijn, maar veel verder kom ik niet. Want voor e-mailen heb je een internetverbinding nodig en, je raadt het al, het modem werkt op stroom. Ondertussen voelt de radiator vlak naast me niet meer zo behaaglijk als ik van hem gewend ben. Ach natuurlijk, de verwarmingsketel op zolder produceert alleen warmte en warm water als hij op het lichtnet is aangesloten. Gelukkig heb ik nog wel net op tijd een potje koffie gezet en in de thermoskan gedaan, anders had ik het deze ochtend ook nog vol zelfmedelijden zonder koffie moeten stellen. En geloof me, dan ben ik lang niet zo aardig als anders.
Na een toiletbezoek in donker – verdere details zal ik je besparen – besluit ik om maar een verhaaltje over afhankelijkheid te schrijven. Dat kan namelijk nog wel op een laptop zonder internet.
Want dat realiseer je je dan wel ineens, wat zijn we als mensen afhankelijk geworden. Het energiebedrijf hoeft maar even de stekker eruit te trekken en Hartkamp zit blauwbekkend in z’n werkkamer verdwaasd naar z’n pikzwarte computerscherm te staren. Hoe lang gaat dit nog duren? En wat gebeurt er met de spullen in de diepvries? Welke mensen zitten nu te vergeefs op een antwoord van mij te wachten zonder dat ik het weet? En wat is het stil. Ik kan niet eens even lekker een muziekje van Lohues opzetten. Wat moeten we beginnen zonder stroom.
Ondertussen ligt Kobus, onze Golden Retriever, heerlijk te snurken op de grond. Zo lang z’n baasje in de buurt is lijkt hij zich nergens druk om te maken. Het leven ziet er voor hem niet anders uit, stroom of geen stroom, hij slaapt er wel om.
Misschien kan ik wel van hem leren. In feite hoef ik me helemaal niet druk te maken.
Want in onze wereld is er, wat er ook gebeurt, Iemand die de touwtjes in handen heeft. En hij heeft belooft dat Hij de stekker er niet zomaar zal uittrekken. Lockdown, gedeeltelijk of helemaal, intelligent of oerstom, stroom of geen stroom, Hij is in de buurt.
Maak je niet druk, Hij heeft het beloofd, Ik zal er zijn.
Ondertussen zie ik dat mijn computer spontaan weer opstart en zelfs de verwarming wordt weer behaaglijk. Gelukkig we kunnen verder. Ik kijk naar Kobus…..hij slaapt rustig verder, voor hem is er niets veranderd. Wie doet hem wat, zijn baasje is immers in de buurt. 

Het lijkt alweer een eeuwigheid geleden dat Marja en ik onze eerste stapjes op het pad van de christelijke opvoedkunde zetten. Verschillende Gideonnetjes werden verslonden om ons de tien stappen naar perfect ouderschap eigen te maken. Inmiddels zijn onze kinderen volwassen geworden en of we de wijze lessen voldoende in de praktijk hebben gebracht, laat ik, als je onze kinderen toevallig mocht kennen, aan je eigen beoordelingsvermogen over.
Toch mag gezegd worden dat er tussen de ons eigengemaakte lessen zeker positieve zaken zijn blijven haken. Zoals de kracht van bemoedigen en de kracht van kritiek. Ik meen me te herinneren dat het positieve zelfbeeld van een kind (en ook van volwassenen!) voor een groot deel bepaald wordt door de balans tussen de hoeveelheid complimenten en de hoeveelheid kritiek. En daarbij moet men rekening houden met het feit dat een mens tegenover één keer kritiek ongeveer zeven complimenten moet ontvangen om enigszins in balans te blijven. Zo goed en zo kwaad als het gaat hebben wij geprobeerd dit bij onze kinderen toe te passen en ook in de omgang met geloofsgenoten proberen we met vallen en opstaan ons de vaardigheid van positief bevestigen eigen te maken.
Nu is deze eigenschap over het algemeen geen vanzelfsprekendheid. Veelal gaan we (helaas ook in de kerk) er vanuit dat iets goed is, zolang er geen negatieve geluiden gehoord worden. “Geen bericht, goed bericht” zeggen we dan, maar of iets werkelijk goed is wordt lang niet altijd waargenomen.
Maar dankzij de sociale media zijn we ons langzaam aan de mogelijkheid van het snelle bemoedigen aan het eigen maken. We doen dat met het zogenaamde duimpje (voor de insiders: ‘likes’). Wie met een zekere regelmaat iets plaatst op Facebook of LinkedIn weet inmiddels dat je bericht alleen bij veel mensen onder ogen komt als er ook geregeld door mensen een duimpje wordt gegeven. Blijven de duimpjes achterwege, dan verdwijnt je bericht al gauw onder in ‘de bak’ en komt dus niet meer terecht bij de lezers die je zo graag wil bereiken.
Maar nu heb ik me onlangs laten vertellen dat je tegen betaling ook duimpjes kunt kopen, zodat je bericht steeds opnieuw in de picture komt. Je voelt wel aan dat met deze handelwijze de gevoelde waarde van de bemoediging met rasse schreden afneemt.
Nu heb ik zelf ook wel de gewoonte om schrijfsels zoals deze te delen op sociale media, en zo waar, soms geeft iemand blijk van waardering. En eerlijk is eerlijk, een duimpje doet je goed, je voelt je bemoedigd. En natuurlijk hoop je, dat het met een simpele muisklik tevoorschijn getoverde duimpje oprecht gemeend is. Want een klik is gauw gegeven.
Behalve dat sociale media de mogelijkheid geven om een ‘like’ te geven met een duimpje omhoog bestaat er ook de mogelijkheid om een ‘dislike’ te geven met een duimpje omlaag. En ook hiervoor geldt uiteraard dat je met zo’n duimpje omlaag lekker snel je afkeuring kunt laten blijken. En net zo goed als je je door een duimpje omhoog bemoedigd voelt komt een duimpje omlaag niet prettig binnen.
Sinds wij als VEG Oldebroek de mogelijkheid hebben om diensten uit te zenden via internet zie ik dat er onderin beeld behalve het aantal kijkers ook de mogelijkheid van duimpjes geven geboden wordt. Gelukkig staan er geregeld duimpjes omhoog, maar soms ook duimpjes omlaag. Nu kunnen deze natuurlijk afkomstig zijn van Evangelie-Onvriendelijke-Digitale-Onruststokers (EODO-s), maar omdat het op Youtube anoniem is, kan het zelfs afkomstig zijn van gefrustreerde VEG-ers (GVEG-ers) die het deze keer moeten stellen zonder hun favoriete spreker, favoriete muziekstijl, of allebei.   
Ik ga er vanuit dat we weinig invloed hebben op die zogenaamde EODO’s, maar mochten er ook GVEG-ers onder de lezers zitten dan wil ik jullie er graag op wijzen dat er tegenover je supersnel ingetoetste ‘dislike’ weer heel wat ‘likes’ nodig zijn om met elkaar de moed er in te houden.
Wat is de moraal van dit verhaal?
 Laat je ‘like’ een echte ‘like’ zijn en als je niet de moed hebt een ‘dislike’ tegen iemand persoonlijk uit te spreken laat het dan alsjeblieft ook op sociale media achterwege.
Mocht jij je in het vervolg voornemen om dit tijdens het gebruik van sociale media te gaan toepassen dan kun je wat mij betreft een dikke ‘like’ krijgen.
 

​Het is alweer bijna twee maanden geleden dat ik schreef over de bizarre tijd die we met elkaar beleven vanwege het coronavirus. Marja en ik hebben ons, zo goed en zo kwaad als het gaat, door deze periode van eenzame opsluiting heen geslagen. De ongemakken van het niet naar de kapper kunnen gaan heeft Marja vakkundig weten op te lossen door mijn toch al niet zo volle haarbos met een tondeuse te bewerken, met als voordeel dat m’n kapsel na het ontwaken helemaal geen verdere behandeling meer nodig heeft. In de krant is te lezen dat veel mannen tijdens deze coronacrisis minder onder de douche gaan en minder hun tanden poetsen. Ik kan jullie geruststellen, zover heb ik het niet laten komen en ik vermoed dat vrouwlief me daar de kans ook niet voor gegeven zou hebben. Maar de eerlijkheid gebiedt me wel te vertellen dat ik in coronatijd tijdens het thuiswerken meestal gewoon in mijn ouwe kloffie rondloop, een outfit die amper aan goed genoeg is om mee in de tuin te werken. Maar wie doet me wat, geen Oldebroeker waagt het om de ‘Flipsbarg’ over te komen, dus ik doe maar alsof ik thuis ben.
Marja en ik beseffen heel goed dat wij, nu we beiden het geluk hebben thuis te kunnen werken, het heel wat makkelijker hebben dan de mensen in de zorg, of de ouders van jonge kinderen. Ons leven verloopt relatief rustig. We hebben beiden een eigen werkplek. Maar hoewel we ook na veertig jaar huwelijk nog lang niet op elkaar zijn uitgekeken begint zo geleidelijk aan het verlangen naar het gewone leven bij mij wel ernstige vormen aan te nemen.
Natuurlijk geeft het vele thuiswerken de mogelijkheid om heel veel te studeren en stapels preken in het voren te schrijven, maar op de een of andere manier werkt dat bij mij niet zo. Het alleen thuis werken zuigt de energie uit mij weg en in plaats van vol inspiratie met m’n neus in de boeken te zitten breng ik de tijd vruchteloos door met uit het raam staren en vol zelfmedelijden te piekeren over alles wat ik missen moet nu ik de deur niet uit mag. Of anders ga ik voor de zoveelste keer zonder reden Marja lastig vallen terwijl zij daar helemaal niet op zit te wachten. Testcase voor je relatie, dat begrijp je.
Laat ik het maar gewoon toegeven. Ik heb mensen nodig. Mensen om op bezoek te gaan, mensen om mee te vergaderen, mensen met wie je na de dienst over voetbal kunt praten of andere onbelangrijkheden. En niet te vergeten, ik wil gewoon mijn kinderen huggen en mijn kleinkinderen op schoot nemen. De coronacrisis heeft bij mij het besef vergroot dat ik een ‘aaibaar’ wezen ben en ik vermoed dat dit heel veel mensen niet anders zal zijn vergaan. Het hoge woord moet er maar gewoon uit, ik mis jullie. Ik mis de serieuze gesprekken, ik mis de flauwe grappen, ik mis het elkaar opwarmen aan het Goede Nieuws. Ik wil geen livestream toeschouwer zijn (wel mooi dat het kan natuurlijk), maar ik wil deelnemer zijn, gewoon zoals we gewend zijn, met z’n allen het dak eraf zingen. Er zijn mensen die het prima weten vol te houden in een solitair bestaan, inmiddels heb ik ontdekt dat ik toch meer een kuddedier ben. Een woord dat trouwens meestal wordt gebruikt voor mensen die geen mening hebben, of jaknikkers zijn. Laat ik me daar nu weer minder in herkennen, maar dat ik slecht zonder m’n soortgenoten kan is wel duidelijker geworden de afgelopen maanden.
Ik heb in mijn leven al verschillende persoonlijkheidstesten en teamstijlentesten ondergaan en iedere keer kwam weer naar voren dat ik een extravert mensen-mens en een teamspeler ben. Dat had ik je zonder zo’n test ook wel kunnen vertellen. De praktijk heeft dat de laatste maanden dubbel en dwars uitgewezen.
Gelukkig vind MP Mark het goed dat we binnenkort weer een heel klein beetje meer ademruimte mogen krijgen en kan er voorzichtig een beginnetje gemaakt worden met de intelligente startup. Een rare naam trouwens voor zoiets stoms als een anderhalve meter samenleving, maar goed, de deuren mogen open en dat is gaaf. Onlangs zag ik een filmpje van koeien die een hele winter op stal hebben gestaan en dan in het voorjaar voor het eerst de wei in mogen. Een prachtig gezicht, die hossende koeien. Ik vermoed dat ik me straks op een zelfde manier huppelend van zielevreugd richting Oldebroek begeef.   
Ik zie er gigantisch naar uit en ik hoop dat jullie dat net zo fijn zullen vinden als ik. Reken er maar op dat de diensten in de VEG Oldebroek dan pas echt een feest zullen zijn!

We beleven met elkaar bizarre tijden. Onze MP noemt het zelfs de grootste crisis buiten oorlogstijd. Maar als ik naar buiten kijk zie ik eigenlijk niets bijzonders. Een vriendelijk voorjaarszonnetje kleurt momenteel het leven vrolijk.
Maar schijn bedriegt. Onze vijand is onzichtbaar. Een akelig virus is al wekenlang het onderwerp van gesprek. Mensen blijven angstvallig uit elkaars buurt. Handen geven of andere uitingen van genegenheid zijn uit den boze. En we moeten met z’n allen zo veel mogelijk thuisblijven. Ook in ons christelijke wereldje wordt er veel over geschreven. Er zijn geloofsgenoten die met grote stelligheid weten te vertellen dat corona een waarschuwing van Hogerhand is.
Eerlijk gezegd houd ik nooit zo van dit soort uitspraken. Het komt al gauw over alsof wij beschikken over de agenda van de Allerhoogste en dat is gewoon niet zo. We weten niks. We weten dat er een virus is waar ‘goeden en slechten’ door getroffen kunnen worden. Ik heb nog niet gemerkt dat het virus bij gelovigen (van welk merk dan ook maar) een deurtje verder gaat. Gelovige gekkies die gillen dat hen niets zal overkomen omdat zij een soort goddelijk beschermlaagje om zich heen hebben beschouw ik eerlijk gezegd als een anti-reclame voor het christendom. Mensen mogen mij best voor gek verklaren omdat ik geloof, maar ik baal wel van fanatieke geloofsgenoten die zich gek gedragen en anderen zodoende bevestigen in hun vooroordeel, alsof alle gelovigen op hun achterhoofd zijn gevallen.
Ondertussen schijnt het virus ook positieve bijwerkingen te hebben. De westerse mens, die zich over het algemeen jachtig door het leven raast wordt ineens stil gezet. Hij wordt gedwongen aandacht te besteden aan levensgezel en kinderen.
En, hoe kan het anders, we worden ook met elkaar bepaald bij wat echt belangrijk is. Hoewel ik mijn avondje Studio Sport mis, is de stand van de Eredivisie in eens een stuk minder belangrijk. Zelfs onze door de neus geboorde vakantie doet ons onverschillig de schouders ophalen. Ons verlanglijstje is een stuk kleiner geworden. Er staat maar één woord op en dat is gezondheid.
Ondertussen komt, zoals bij elke crisis, zowel het goede als ook het rotte van het mensenhart aan het licht. De politie heeft malafide webshops waar mondkapjes en virustesten worden aangeboden van het internet verwijderd omdat er na betaling niets geleverd wordt. En anderzijds is het prachtig om te zien hoe mensen creatief worden en hun helpende handen bieden aan mensen die deze hulp heel hard nodig hebben. Mensen in de zorg zetten met gevaar voor besmetting hun beste beentje voor. Restauranthouders delen maaltijden uit, kinderen doen kleurplaten in de brievenbussen van bejaarden of gaan boodschappen doen voor hun aan huis gebonden buren. Muzikanten geven optredens bij tehuizen of delen online hun huiskamerconcerten. Hartverwarmend. Ook in onze kerkelijke gemeenten zijn mooie initiatieven waar te nemen. Er worden plantjes bezorgd bij zieken en er is een whatsappgroep waaraan ruim 330 bidders deelnemen ontstaan.
Om het cruijffiaans te zeggen, zo heeft zelfs in het geval van deze akelige crisis elk nadeel z’n voordeel.
En niet te vergeten, ook de natuur vaart er wel bij. De lucht die we nu inademen schijnt beduidend schoner te zijn dan een aantal weken geleden. En dat komt niet door de onlangs onopvallend ingestelde maximum snelheid van 100 km/h maar doordat er gewoon veel minder verkeer op de weg en in de lucht is.
Terwijl ik dit schrijf is het eind van de crisis nog niet in beeld. Ondertussen zijn er ook mensen in mijn leefwereld overleden en ben ik me terdege bewust van de gevaren van het virus en ook de emotionele impact die het heeft om met een heel klein groepje familieleden een geliefde te moeten begraven.
Maar ik wil mezelf en jullie wel een vraag stellen? Wat ga je doen als het voorbij is? Ga je dan weer over tot de orde van de dag en knallen we weer in de hoogste versnelling vooruit? Of gaan we ons prioriteitenlijstje eens ernstig onder de loep nemen. Nu we ’s avonds niet naar de sportschool hoeven of naar gewichtige vergaderingen hebben we tijd zat om na te denken over vragen die er echt toe doen: waarvoor zijn we hier, wat is het doel, wat is echt belangrijk?
Lieve mensen, pas goed op jezelf en op elkaar en sterkte bij het overdenken van je prioriteitenlijstje.

​Het is inmiddels al weer ruim zeven jaar geleden dat ik me heb laten verleiden om een Facebook-pagina aan te maken. Het leek me leuk om op die manier een beetje op de hoogte te zijn van het wel en wee van uit-het-oog-geraakte familieleden, maar verder wilde ik m’n kostbare tijd niet te veel verdoen met het bekijken van de digitale activiteiten van andere vrienden en bekenden. Nu moet ik eerlijk bekennen dat de verleiding om met een zekere regelmaat even op Facebook te kijken groot is.
In het begin heb ik nog wel eens moeten uitleggen aan het VEG-volkje dat ik hun vriendschapsverzoeken niet zal beantwoorden, maar tegenwoordig word ik aardig met rust gelaten.
Toen ik net actief werd op Facebook vond ik het allemaal wel aardig, maar tegenwoordig merk ik steeds vaker dat het begint te wringen. Een boek dat ik onlangs las, ”De kunst van het ongelukkig zijn” (Dirk de Wachter), heeft mijn gedachten over de gevolgen van het gebruik van sociale media versterkt. In dit boek vertelt de schrijver dat wij westerlingen – voor alle duidelijkheid, in dit verband zijn inwoners van Oost Nederland ook westerlingen – over het algemeen geluk tot een soort hoofddoel van het leven hebben gemaakt. Wij leven in het meest welvarende deel van de wereld. Nederland wordt niet geteisterd door grote natuurrampen, oorlogen of epidemieën en toch hebben psychiaters als de Wachter het nooit zo druk gehad als tegenwoordig. Dat komt, volgens de Wachter, door ons permanente streven naar het grote geluk. Niet het gewone geluk, maar het supergeluk. Eerst hebben we via de reclames op TV onszelf wijsgemaakt dat het echte ‘Zwitserleven gevoel’ haalbaar is als je je financiën maar op de juiste manier hebt geregeld. Vervolgens schijnt het gebruik van een bepaald soort badschuim ervoor te zorgen dat hordes wonderschone schaars geklede dames je achterna rennen (ik heb het uitgeprobeerd, maar zonder resultaat)  en de aanschaf van een bepaald type Franse auto zal ervoor zorgen dat de toekomst nooit meer vervelend zal zijn (unboring the future).
En op Facebook delen we vervolgens met elkaar onze leuke dingen. We vertellen elkaar hoe leuk het is dat onze kinderen hun zwemdiploma of strikdiploma hebben behaald. Nooit heb ik gelezen op Facebook dat een kind languit op de vloer van de supermarkt lag te brullen omdat ‘ie geen snoep mocht kopen of zo.
We vertellen elkaar dat we een super-super-leuk weekend hebben gehad bij een concert of vanwege het bezoek aan een pretpark of een dierentuin en tonen onze blije en gelukkige selfies, maar zelden lees ik iets over iemand die de zaterdag heeft besteed aan boodschappen doen en stofzuigen (mijn hoofdtaken voor de zaterdag).
Terwijl we onze successen delen wekken we bij de buitenwereld de indruk dat we ons leven geweldig op orde hebben. Ons leven is één groot feest, het geluk spat van onze gedeelde berichten af. Onze kinderen zijn engeltjes, onze partners filmsterren, we hebben de droombaan van ons leven, we beleven avontuurlijke vakanties in verre oorden, we hebben een huis in VT Wonen stijl en iedereen is happy en gezond. Maar onbewust zeggen we op die manier dat we met al onze nep-gelukkigheid geen behoefte hebben aan een medemens. We hebben immers ook al zonder die medemens een geweldig leven.
Dirk de Wachter betoogt nu juist, dat als we de moed hebben de ongemakkelijkheden van het leven ook te delen, dat er ruimte komt voor de liefde en de genegenheid. En dan natuurlijk niet op sociale media, maar gewoon in de ontmoeting met elkaar. We hebben namelijk behoefte aan oogcontact en volgens de Wachter zijn we zelfs aaibare wezens en kunnen af en toe best een hand op onze schouder gebruiken. En wie dan vertelt dat het allemaal niet zo lekker gaat zal merken dat het oplucht. Het doet jou goed en het geeft je gesprekspartner bovendien het gevoel van betekenis voor jou te zijn. Het mes snijdt dus van twee kanten en het geeft een verdieping in relaties die je via sociale media nooit bereiken zult.
Nu moet u me goed begrijpen. Ik ben helemaal niet tegen het gebruik van sociale media zoals Facebook en Whatsapp en zo. Ik maak er ook geregeld gebruik van. Maar het is wel een nepwereld. Het echte leven vindt daarbuiten plaats.
En naar mijn overtuiging is de kerk een geweldige plaats om die nepwereld even achter ons te laten. We hoeven ons niet mooier, of geestelijker voor te doen bij elkaar. We zijn namelijk geen supermensen en ook geen superchristenen. We zijn aan elkaar gegeven om elkaar te helpen het spoor te houden naar een geweldige toekomst. En onderweg daar naar toe lopen we onze butsen en deuken op, daar moeten we niet van opkijken. We zijn namelijk nog onderweg…..
Maar straks, als we daar zijn, dan is het eindelijk zover. Geen nepwereld, maar een nieuwe wereld waar we samen ons geluk niet op kunnen.